Një vendim i marrë së fundi nga Qeveria hungareze për ta bërë më të lehtë për shtetasit rusë dhe bjellorusë hyrjen në Hungari, po shkakton kritika brenda BE-së, me liderin e bllokut më të madh politik duke paralajmëruar se mund të hapë dyert për spiunët.

Në një letër drejtuar presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, kreu i Partisë Popullore Evropiane (EPP), Manfred Weber, tha se masa hungareze ngriti “shqetësime serioze të sigurisë kombëtare”.

Rregullat e reja “të diskutueshme”, “krijojnë zbrazëtira të mëdha për aktivitetet e spiunazhit… duke lejuar potencialisht një numër të madh rusësh të hyjnë në Hungari me mbikëqyrje minimale, duke paraqitur një rrezik serioz për sigurinë kombëtare”, tha Weber në letrën e tij, një kopje e së cilës u sigurua nga Financial Times.

Në fillim të këtij muaji, Hungaria publikoi detaje të një sistemi të ri të vizave të shpejta për qytetarët e tetë vendeve — duke përfshirë Rusinë dhe Bjellorusinë — për të hyrë në Hungari pa kontrolle sigurie ose kufizime të tjera. Budapesti ka thënë se shumë prej tyre do të punësohen në ndërtimin e një centrali bërthamor që është kontraktuar me Rosatom të Rusisë.

Qytetarët rusë nuk përballen me ndalimin e hyrjes në BE dhe në zonën Shengen pa kontroll kufitar, e cila përfshin gjithashtu Norvegjinë dhe Zvicrën, nëse ata kanë një vizë të vlefshme dhe nuk kanë lidhje me presidentin rus, Vladimir Putin.

Por, sanksionet perëndimore në përgjigje të pushtimit të plotë të Rusisë në Ukrainë përfshijnë një ndalim të linjave ajrore në pronësi ruse që operojnë në hapësirën ajrore të BE-së, duke e bërë më të vështirë për shtetasit rusë udhëtimin në bllok. Në të njëjtën kohë, rregullat për dhënien e lejeve të punës janë çështje e çdo shteti anëtar të BE-së.

Në letrën e tij, Weber u bëri thirrje udhëheqësve të BE-së “të miratojnë masat më të rrepta për të mbrojtur menjëherë integritetin e zonës Shengen, për të kufizuar rrezikun e sigurisë që tashmë është shfaqur dhe për t’i parandaluar shtetet anëtare që të ndërmarrin nisma të ngjashme në të ardhmen”.

Orban, i kritikuar prej kohësh për lidhjet e tij miqësore me Putinin, u përball me një reagim të ri në fillim të këtij muaji pasi udhëtoi në Moskë për t’u takuar me udhëheqësin rus pas një ndalese në Kiev.

Duke mbajtur presidencën e radhës gjashtëmujore të BE-së, Orban e cilësoi vizitën si një mision paqeje, por udhëheqësit e BE-së e bënë të qartë se ai nuk i përfaqësonte ata në udhëtimet e tij.

Shumë vende që atëherë kanë refuzuar të dërgojnë ministrat e tyre në takimet e mbajtura në Hungari, duke bërë që ato të ricaktohen në Bruksel.

Gjatë gjithë luftës në shkallë të gjerë të Rusisë në Ukrainë, Orban është shkëputur me liderët e tjerë të BE-së duke refuzuar t’i sigurojë Kievit armë për t’u mbrojtur kundër forcave ruse dhe në mënyrë rutinore ka vonuar, zbutur ose bllokuar përpjekjet për të dërguar ndihmë financiare në Kiev dhe për të vendosur sanksione ndaj Moskës.

Udhëheqësi më jetëgjatë i BE-së, Orban është bërë një ikonë për disa populistë konservatorë për kundërshtimin e tij të fortë ndaj imigracionit dhe të drejtave LGBTQ+. Ai, gjithashtu, ka goditur shtypin dhe gjyqësorin në Hungari dhe është akuzuar nga BE-ja për shkelje të standardeve të sundimit të ligjit dhe demokracisë./rel